Ο πολιτισμός των αρχαίων Ελλήνων, όσο κανένας άλλος, ήταν διαποτισμένος από τη μουσική, η οποία ήταν, βέβαια, άρρηκτα συνυφασμένη με την ποίηση και την όρχηση.
Η αρχαιοελληνική μουσική είχε τεράστια ποικιλία με τους πολλούς διαφορετικούς της τρόπους (μιξολύδιο, λύδιο, φρύγιο, δώριο, αιώλιο, ιώνιο, κ.ά.) αντί των δύο (της μείζονος και ελάσσονος κλίμακος) της σύγχρονης δυτικής μουσικής. Επίσης, ήταν πλουσιότερη, με το χρωματικό και το εναρμόνιο γένος και τις αποχρώσεις τους (χροιές), τα οποία συμπλήρωναν το διατονικό γένος που χρησιμοποιούμε αποκλειστικά σήμερα.
Τέλος, μας κληροδότησε τη «θεωρία των μουσικών διαστημάτων» που, όμως, στη σύγχρονη ευρωπαϊκή μουσική υπέστησαν τον «βάναυσο» συγκερασμό τους προς όφελος της πολυφωνίας και σε βάρος των τέλειων φυσικών μουσικών διαστημάτων, που μελέτησαν ενδελεχώς οι αρχαίοι θεωρητικοί της μουσικής, από τον Πυθαγόρα και τον Αριστόξενο μέχρι τον Πτολεμαίο.
Το πλήθος των καλλιτεχνικών απεικονίσεων και των βιβλιογραφικών αναφορών, καθώς και η σποραδική διάσωση μουσικών αποσπασμάτων στην αρχαία σημειογραφία (παρασημαντική) μας επιτρέπουν την ανακατασκευή πλήθους μουσικών οργάνων και την αναβίωση της αρχαιοελληνικής μουσικής.
Μουσική γραφή και μουσικά τεκμήρια
Τουλάχιστον από τον 3ο αι. π.Χ. εμφανίζεται σε πάπυρους και επιγραφές ένα σύστημα μουσικής γραφής, όπου οι μουσικοί φθόγγοι σημειώνονται μέσω γραμματικών συμβόλων πάνω από τις συλλαβές των στίχων ενώ οι αξίες των φθόγγων ορίζονται από συγκεκριμένα συμπληρωματικά σημάδια. Η απόδοση των φθόγγων είναι γνωστή από τους εκτεταμένους πίνακες πολλών συγγραφέων (π.χ. Αλύπιος).
