espa espa espa espa

Τα εμπρηστικά κάτοπτρα του Αρχιμήδη (3ος αι. π.Χ.)

Πρόκειται για υποθετική ανακατασκευή των περίφημων εμπρηστικών κατόπτρων του Αρχιμήδη. Αρκετοί αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς, μεταξύ των οποίων και ο Αρχιμήδης, είχαν συγγράψει βιβλία «περί πυρφόρων κατόπτρων», τα οποία όμως δεν έχουν διασωθεί. Μερικοί μεσαιωνικοί συγγραφείς περιγράφουν την πυρπόληση του Ρωμαϊκού στόλου από τον Αρχιμήδη μέσω τέτοιων κατόπτρων, γεγονός όμως που δεν αναφέρεται από τους αρχαιότερους συγγραφείς. Ένας από αυτούς, ο Ιωάννης Τζέτζης (1110-1180 μ.Χ.) περιγράφει την καύση των πλοίων από απόσταση εμβέλειας βέλους, με τη βοήθεια μεγάλων εξαγωνικών κατόπτρων που επινόησε ο Αρχιμήδης. Μάλιστα, αναφέρει ότι αποτελούνταν από μικρότερα κάτοπτρα, που προσαρμόζονταν στο κεντρικό κάτοπτρο με τη βοήθεια λεπίδων και αρθρώσεων. Η εξαιρετική αυτή περιγραφή υποδεικνύει ένα ρυθμιζόμενο κάτοπτρο μεταβαλλόμενης εστίασης. Μπορεί η πυρπόληση των ρωμαϊκών πλοίων να θεωρείται μύθευμα· ωστόσο, με την ταυτόχρονη χρήση μεγάλων κατόπτρων ρυθμιζόμενης εστίασης, η ανάφλεξη ελαφρά κινούμενων στόχων θα ήταν σίγουρα εφικτή. Τα ανακατασκευασμένα κάτοπτρα, με τη χρήση των κατάλληλων τροχαλιών (ή οδοντωτών τροχών, εναλλακτικά) και την ευχερή περιστροφή ενός μόνο σχοινιού, ακολουθούν μια ρυθμιζόμενη παραβολική μορφή offset, μεταβάλλοντας συνεχώς την εστία της, σύμφωνα με την επιθυμία του χειριστή τους. Ο Αρχιμήδης διέθετε τις απαραίτητες γνώσεις στα Μαθηματικά και τη Μηχανική, καθώς και τις τεχνολογικές ικανότητες για την κατασκευή τους.