espa espa espa espa

Ο «βαρουλκός» του Αρχιμήδη (3ος αι. π.Χ.)

Πρόκειται για ένα μηχανισμό που αποτελούνταν από συμπλεκόμενους ατέρμονες κοχλίες και οδοντωτούς τροχούς εντός κιβωτίου και χρησιμοποιούνταν για την ανύψωση ή έλξη μεγάλων φορτίων με την εφαρμογή ελάχιστης δύναμης. Ο μηχανισμός περιγράφεται αναλυτικά από τον Ήρωνα αλλά εφευρέτης του ήταν ο Αρχιμήδης ο οποίος με έναν παρόμοιο μηχανισμό καθέλκυσε ένα γιγάντιο πλοίο με τη δύναμη του ενός χεριού του. Εκθειάζοντας τις ανεξάντλητες δυνατότητές του με τη συνεχή αύξηση του πλήθους των οδοντωτών τροχών και των ατέρμονων κοχλιών είπε: «Δός μοι που στω και κινώ την γη (Δώστε μου γη να σταθώ και τη γη θα μετακινήσω)».
Σύμφωνα με τον Ήρωνα για την πραγματική μείωση της απαιτούμενης ελκτικής δύναμης ενός φορτίου κατά 1/200, απαιτείται σχέση οδοντωτών τροχών 1:5:5:5:8/5 (θεωρητικά ικανής για την επίτευξη αυτού του σκοπού) ενώ η επιπλέον ισχυρή μείωση από τη χρήση του ατέρμονα κοχλία και του χειροστροφάλου είναι απαραίτητη για την υπερνίκηση των αυξημένων τριβών.