Το νησιωτικό σύμπλεγμα του Αιγαίου πελάγους και ο ναυτεμπορικός χαρακτήρας των κατοίκων του οδήγησε στο ναυπηγικό ελληνικό θαύμα και έκανε τους Έλληνες απόλυτους κυρίαρχους των θαλασσών. Από το 9000 π.Χ. με τα ευρήματα οψιδιανού από τη Μήλο των Κυκλάδων στο σπήλαιο Φράχθι της Αργολίδας τεκμηριώνεται το αρχαιότερο εμπορικό ταξίδι στην ανθρώπινη ιστορία.. Μέχρι το 1500 π.Χ. η θαλασσοκράτειρα μινωική Κρήτη περιπλέει τη Μεσόγειο (και όχι μόνο) με τα εξαιρετικής αρτιότητας (κωπήλατα – ιστιοφόρα) ποντοπόρα πλοία της. Στα χρόνια που ακολούθησαν τα «στρογγυλά» εμπορικά πλοία με τα τετράγωνα ιστία τους εξακολούθησαν να είναι οι διακομιστές προϊόντων και πολιτισμού σε κάθε γωνιά του κόσμου. Παράλληλα, με τις πολεμικές αντιπαραθέσεις στο σταυροδρόμι του Αιγαίου, οι Έλληνες διαπίστωσαν ότι στη θάλασσα η ταχύτητα ήταν ένα ισχυρό στρατιωτικό πλεονέκτημα. Τα ταχύτερα πλοία μπορούσαν να πλησιάσουν από το πλάι τα αντίπαλα πλοία, να τα εμβολίσουν και να τα βουλιάξουν. Έτσι η εξέλιξη των πολεμικών πλοίων μετατράπηκε σε έναν αγώνα για μεγαλύτερη ταχύτητα. Τα πλοία από «στρογγυλά» όπως ήταν τα εμπορικά έγιναν «μακρά» δηλ. απέκτησαν ρηχή καρίνα και επιμήκη μορφή ώστε να είναι υδροδυναμικά και να αναπτύσσονται πολλοί κωπηλάτες (με ελάχιστους στρατιώτες). Τα ιστία ήταν πλέον βοηθητικά. Οι τριαντακόντοροι, οι πεντηκόντοροι, οι διήρεις και οι ταχύτατες τριήρεις αποτέλεσαν τη ναυπηγική τεχνολογία αιχμής για την κάθε εποχή. Τα κολοσσιαία εμπορικά – ψυχαγωγικά πλοία των επιγόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου (όπως η Συρακουσία) έφθασαν τη ναυπηγική τέχνη στα όριά της και χρειάσθηκαν 1500 χρόνια για να ξεπεραστεί.